کپوبافی

هنر کپوبافی هنر دیرینه دزفول است. این هنر یکی از صنایع دستی استان خوزستان است. حدود چهارصد الی پانصد سال است که کپوبافی بدلیل وجود نخل در خوزستان رواج دارد. رایج ترین نوع حصیربافی در استان خوزستان که در واقع حصیر شاخص این استان است، “کپو” نام دارد. نام کپوبافی در حقیقت نام محلی حصیربافی هست. کپو صنایع دستی خاص استان خوزستان است که با پیچاندن برگ های نخل یا کرتک (kertak) به دور نی های مردابی تهیه می شود.
کپوبافی یکی از هنرهای فوق العاده زیبای مردم خوزستان است که مواد اولیه آن کاملا طبیعی بوده و از برگ های نخل تهیه می شوند. همچنین کپوبافی در بیشتر مناطق جنوبی ایران رواج دارد. اما مرکز و محل اصلی تولید کپو شهرستان دزفول (شهیون و پامنار) در استان خوزستان است.

کپوبافی اغلب توسط زنان در این منطقه انجام می شود. برای رنگارنگ شدن کپوها، اغلب از کامواهایی با رنگ های مختلف استفاده می شود. کپو در اصطلاح دزفولی به معنای سر یا هر گونه شی کروی سر دار مانند است. کرتک گیاهی است که بصورت خودرو در حاشیه ها رودخانه ها و آب ها و مناطقی که حالت باتلاقی داشته باشد، رشد می کند. کرتک در واقع نوعی علف هرز به شمار می رود که ساقه ها و شاخه های آن کاملا مستحکم و بادوام هستند. این گیاه در منطقه دزفول به وفور یافت می شود.  از این لحاظ برای تولیدکنندگان کپوها، هزینه ای نخواهد داشت.

بافت کپو

کپوبافی در دو مرحله انجام می شود. مرحله اول شامل تهیه مواد اولیه برای این صنایع دستی است. در این مرحله باید برگ های سبز نخل و کرتک ها را چیده و آن ها را در سایه خشک کرد.

مرحله دوم، مرحله بافت کپو است. در این مرحله ابتدا چند ساعت پیش از شروع کار، مقداری از برگ های نخل که خشک شده بود را در آب خیسانده و از طول برش می دهیم. مقداری از برگ ها را برداشته و قسمت وسط آن را گره می زنیم. در این مرحله کرتک را در انتها قرار داده و دسته برگ هایی را که با کامواهای رنگی تزیین کرده ایم  را به دور آن می پیچانیم.

این مرحله را باید تا جایی ادامه داد که قسمت کف یا زیرین کپو بافته شود.اگر بخواهیم به ظرف حالت منحنی بدهیم باید از طریق بافت این حالت را به کپو داد. این با میزان کشش برگ ها به دور کرتک ایجاد می شود. مراحل بافت ادامه می یابد تا به لبه ظرف برسد. برای درب ظرف هم به همان ترتیبی که گفته شد، کار را انجام می دهیم.