سفر به رامهرمز خوزستان + جاهای دیدنی رامهرمز و صنایع دستی آن
بر اساس اسناد تاریخی، شهرستان رامهرمز دومین شهر خوزستان است که به عنوان پایتخت ایران شناخته میشد. رامهرمز در گذشته سمنگان نام داشت. بر اساس گنجینه جوبجی، قدمت این شهر که زادگاه سلمان فارسی است، به هزاره ششم پیش از میلاد و دوران عیلامیان باز میگردد. جاهای گردشگری رامهرمز با ارزش تاریخی خود، اشاره به دوران ساسانی و قاجار نیز دارند.
این شهر، همچون اغلب نقاط استان خوزستان آب و هوایی گرم دارد. مردم شهر رامهرمز به زبان لری سخن میگویند. این مردم، در کشاورزی و پرورش محصولاتی چون گندم، جو، خرما، ترهبار و یونجه معروفند. البته، سیر این شهر در خوزستان معروف است.
رامهرمز، گنجینهای تاریخی است. همچنین، صنایع دستی رامهرمز به ویژه، هنر قالی بافی، حصیر بافی، جاجیم بافی، مسگری و ساخت زیورآلات آن طرفداران زیادی دارد. در این مقاله، درخصوص مکان های گردشگری، صنایع دستی و سوغات رامهرمز بحث خواهیم کرد. همراه با دستانو باشید.
جاهای دیدنی رامهرمز
رامهرمز، شهر به جا مانده از دوران ساسانی و بنا شده توسط هرمز، به رومز نیز معروف است. این شهر قدمت تاریخی دارد و آثار مختلف ارزشمند تاریخی در آن قرار دارند. قلعه امیر مجاهد، کوه آتشین و چشمههای قیر ماماتین از جمله آثار معروف این شهر به شمار میروند. در سال ۱۳۸۶، با خاک برداری شرکت آب و فاضلاب خوزستان در محلی به قدمت ۲۵۰۰ سال، گنجینه جوبجی کشف شد، این گنجینه از دوران عیلامی به جا ماندهاست. در ادامه، جاهای دیدنی گردشگری رامهرمز را معرفی خواهیم کرد.
تشکوه رامهرمز
قرنهاست که کوهی در رشته کوه زاگرس در حال سوختن است. تشکوه از جاذبه های طبیعی اطراف رامهرمز است که در جاده رامهرمز به سمت رود زرد واقع است. این کوه که پس روستای گنبد لران قرار دارد، شبها روشنایی خیرهکنندهای ایجاد میکند. لغت تش در این نام، به معنای آتش است.
علت سوختن این کوه، تصاعد گاز طبیعی از عمق زمین به سطح است. شعلهور بودن این کوه، به دلیل عبور گازهای هیدروکربوری از لایههای زمین و رسیدن به سطح زمین است. جالب است بدانید، در این کوه نمیتوان آتش دیگری روشن کرد. بهتر است در روزهای سرد سال از این کوه دیدن کنید اما به دلیل وجود گازهای موجود در هوا، بیشتر از ۱۵ دقیقه در آنجا نمانید.
امامزاده سید حسین زاهدون
در روستای دهیور رامهرمز، مقبره امامزاده سید جسین زاهدون واقع است که بنا بر معماری انجام شده، قدمت آن به دوران سلجوقی و تیموری بازمیگردد. گنبد این امامزاده مخروطی شکل است و گچبری خاص خود را دارد. این بقعه، در کنار رودخانه الله قرار دارد. این رودخانه اگرچه در تمام مسیر مزارع را دربرگرفته اما با رسیدن به امامزاده، مسیر خود را منحرف کردهاست.
قلعه امیر مجاهد رامهرمز
قلعه امیر مجاهد یا قلعه بهبهانی، از جاهای دیدنی شهر رامهرمز است که ارزش تاریخی دارد. این بنا توسط امیر مجاهد بختیاری، یکی از خانهای بانفوذ و بزرگ بختیاری و در دوره قاجار احداث شد. طاهر بهبهانی در سال ۱۳۲۰ این بنای تاریخی را برای سکونت خریداری کرد. این سازه، معماری خاصی دارد و دارای باغی از درختان نخل و پرتقال است.
عمارت صمیمی رامهرمز
باغ امیر سپهدار از عمارت تاریخی صمیمی، یکی از جاهای دیدنی و تفریحی رامهرمز به جا مانده از دوران قاجار است. حاکم شهر، در این عمارت ساکن بود و مشابه با باغهای فرنگی احداث شدهاست. در کتاب تاریخ بختیاری نوشته ابوالفتح اوژن بختیاری به قدمت این بنا اشاره شدهاست. عمارت صمیمی رامهرمز، دارای یک بخش اندرونی و فضایی ورودی برای سکونت نگهبانان بود. عمارت اندرونی به کوشک میانی نیز معروف است. این بخش دو طبقه همکف و زیرزمین دارد که صاحب وقت باغ در آن ساکن میشد.
در طبقه همکف این عمارت بزرگ، چهار اتاق، یک سفره خانه و سرسرا قرار دارد و در زیرزمین نیز دو اتاق و یک سرسرا واقع است. در باغ باشکوه عمارت صمیمی درختان انار، کنار، پرتقال، نارنج، انار، کاج، انجیر، بید، زیتون و نخل جلوهای خاص به آن بخشیدهاند. درختی در این محل وجود دارد که مردم محلی معتقدند به دلیل گازهای متصاعد شده از آن، عقربها را فراری میدهد. این درخت به درخت عقرب معروف است.
قلعه دا و دختر
قلعه دا و دختر، یکی از جاهای دیدنی اطراف رامهرمز است که قدمت این قلعه به دوره ساسانی میرسد. این قلعه در زبان محلی به نام قلعه دا و دوور نیز معروف است. در این عبارت کلمه دا، مادر و لغت دوور، دختر معنا میشود. به باور محلیها، هدف از این نامگذاری، نشان دادن قدرت و اقتدار و نفوذ زنان است. برخی دیگر هم معتقدند این کلمه در واقع دادور، به معنای دادگستر است. این قلعه در کوه مرتفع گلچین در ۳ کیلومتری شهر رامهرمز واقع است.
آبشار سرگچ
آبشار زیبای سرگچ، در مسیر رامهرمز به دهستان رودزرد قرار دارد. ارتفاع این آبشار ۸ متر است. محل دقیق آن در شمال غربی شهر و ۶ کیلومتری آن است. در مسیر آبشار سرگچ ۳ غار به چشم میخورد. در حقیقت، آب این ابشار در فضایی سرسبز و کوههای گچی سرازیر میشود.
روستای ماماتین
روستای ماماتین، یک روستای گردشگری در ۳۶ کیلومتری این شهر است. همزمان با تلاش انگلیسیها برای کشف نفت در خوزستان، این مردم شروع به ساخت امکانات زندگی چون حوض آتش نشانی، میادین ورزشی، اتاق کنفرانس، برج دیدهبانی، ساختمانی برای استراحت و کارگاه در این روستا کردند. ساخت این ساختمانها متفاوت از سازههای بومی است و از مصالح گچ کوره و سنگ احداث شدند. در حال حاضر، مردم با مرمت خانه، کلیسا، اصطبل، سایت اداری و برخی سازههای دیگر از آنها استفاده میکنند. البته برخی از آنها نیمه مخروبه شدند و دیگر قابل استفاده نیستند. تشکوه و چشمه های قیر رامهرمز، از دیدنیهای اطراف این روستا به شمار میروند.
چشمه های قیر
یکی دیگر از آثار طبیعی و باارزش رامهرمز، چشمه های قیر به شمار میروند که چندین هزار سال عمر دارند. این چشمههای ارزشمند که به عنوان منبع طلای سیاه شناخته میشوند، در منطقه ماماتین در فاصله ۳۵ کیلومتری از شهر قرار دارند. این چشمهها، به ثبت کلی رسیدهاند. شکل ظاهری آنها مشابه تنور نانوایی است. در باور مردم شهر، منبع این چشمهها خون اژدهایی به هلاکت رسیده در جنگ اسفندیار رویین تن است. بر اساس مستندات تاریخی و بررسی لوحهای تخت جمشید، مردمان دوره هخامنشی از این چشمهها که حال از جاهای دیدنی این شهرستان به شمار میروند، برای ساخت ظروف خود استفاده میکردند.
دژ گلی رامهرمز
در بالای تپه های دوکوهک، دژ گلی که به دزگیری معروف است، قرار دارد. این دژ به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری رامهرمز شناخته میشود و محلیها کله قوچی که بر فراز آن قرار دارد را مجسمه ابوالهول میدانند. دژ گلی سازهای طبیعی است که عظمت آن، هر بینندهای را به خود جذب میکند.
آبشار توف نمکی
آبشار سرگچ، تنها آبشار این شهر نیست. در کوههای ابوالفارس، آبشاری به نام توف نمکی قرار دارد و یکی از جاهای گردشگری این شهرستان است. این آبشار ۱۵ کیلومتر از شهر رامهرمز فاصله دارد و در فضای اطراف آن درختان انجیر و پیچک قرار دارند. این درختان به نام درخت توف انجیر معروفند. آبشار مذکور دارای دریاچهای است که طول ۶۰ و عرض ۲۰ متر دارد. این دریاچه آب شور، محل زندگی ماهیهای شورآبی است. همچنین، یک چشمه گوگردی کوچک در کنار آبشار واقع است.
آبشار ابوالفارس
در رشته کوههای زاگرس و شمال شهرستان، در منطقه کوهستانی ابوالفارس و روستای دوگچه، آبشار ابوالفارس قرار دارد. این آبشار در ۳۰ کیلومتری رامهرمز، در محلی سنگی دارای فسیلهای جانوری و گیاهی واقع است. آبشار ابوالفارس ۱۲ متر ارتفاع دارد. منشا این آبشار، چشمههای اطراف کوه است و مقصد آن نیز، رودخانه مارون رامهرمز. آب این آبشار قابل شرب و منبع آب چندین روستای اطراف است. به این محیط رسیدگی نشده و به دلیل کمبود امکانات گردشگری نمیتوان به راحتی به آن دسترسی داشت.
قلعه ملابندر کلانتر
یکی دیگر از جاهای دیدنی رامهرمز خوزستان، در ۳ کیلومتری این شهر واقع است. قلعه ملابندر کلانتر که در دوران قاجار ساخته شد، در کنار امامزاده بی بی تاج و روستای گلان دون این شهر قرار دارد. متاسفانه، به دلیل عدم رسیدگی به این قلعه تاریخی، در حال حاضر در حال ریزش است و در لیست آثار ملی نیز ثبت نشدهاست. یکی از زیباییهای این محل، وجود آبشارهای متععد و زیبا است. امید است این مکان ارزشمند ناشناخته مورد توجه بیشتری قرار گیرد و به عنوان یکی از آثار باستانی و مکان های دیدنی رامهرمز شناخته شود.
سوغات و صنایع دستی رامهرمز
رامهرمز نیز همانند دیگر شهرهای خوزستان در زمینه بافتنیها فعالیت بسیاری دارد. گیوه دوزی، جاجیم بافی، عبابافی، چرم دوزی، نمد بافی از جمله صنایع دستی رامهرمز به شمار میروند. در حال حاضر دو هنر مسگری و ساخت زیورآلات رایجترین صنایع دستی رامهرمز به شمار میروند.
مسگری در ایران به چندین هزار سال قبل برمیگردد. امروزه ظروف و وسایل تزئینی بسیاری از مس تولید میشوند و طرفداران بسیاری نیز دارند. ظروف مسی، طی فرایندی با قلمزنی و با استفاده از چکش و قلم، ظاهری هنری و زیبا به خود میگیرد. ظروف سفالی نیز یکی از انواع صنایع دستی و سوغات رامهرمز به شمار میروند.
اگر طرفدار خوراکی هستید، شیر و ماست محلی، کشک، برگ کنار یا سدر، سبزی محلی توله و ترشی لگجی از معروفترین سوغات رامهرمز به شمار میروند.
گردشگری در رامهرمز، شهری به قدمت تاریخ
در سفر به خوزستان، از دیدن محلهای تاریخی شهرهای رامهرمز، شوش و شوشتر نگذرید. این سه شهر در کنار هم قرار دارند و هر یک از نظر تاریخی و گردشگری بسیار پر اهمیتند. میتوانید علاوه بر دیدن زیباییهای این شهر، از سوغات و صنایع دستی رامهرمز نیز استفاده کنید.