مسجدسلیمان، شهر اولین ها

جاهای دیدنی و صنایع دستی مسجد سلیمان

در استان خوزستان، ۱۴۵ کیلومتری اهواز و ۶۲ کیلومتری شوشتر، شهر اولین‌ها قرار دارد. مسجد سلیمان، مرکز تحولات مهم ایران است که اولین چاه نفت و گاز و اولین پالایشگاه نفتی خاورمیانه به نام بیبی یان، در آن احداث شد. علت نامگذاری شهر مسجدسلیمان به این نام، وجود پرستشگاهی از دوره ساسانی معروف به مسجد سلمان یا سلیمان است. جاهای دیدنی مسجد سلیمان خوزستان و طبیعت سرسبز این شهر میهمانان بسیاری را به خود جذب می‌کند.

آن‌چه مسجدسلیمان را به شهری حیرت‌انگیر تبدیل می‌کند تنها مناطق دیدنی آن نیست! علاوه بر اولین‌هایی که ذکر شد، اولین کارخانه گوگرد سازی خاورمیانه و ایران، اولین کارخانه تولید برق خاورمیانه و ایران، اولین فرودگاه ایران، اولین استخر شنا، اولین باشگاه گلف، اولین پیست دوچرخه سواری، اولین باشگاه پینگ پنگ، تنیس، کریکت، والیبال، بسکتبال، اسکواش و فوتبال ایران و بسیاری اولین‌های دیگر در این شهر اتفاق افتاد.

مسجد سلیمان، شهری سرشار از لاله‌های سرخ، دشت‌های سرسبز و آثار تاریخی است؛ آن‌چنان که تنها دیدن عکس گردشگری مسجدسلیمان شما را به خود جذب می‌کند. صنایع دستی مسجدسلیمان نیز محبوبیت بسیاری بین مردمان کشورمان دارند. در این مقاله، طبیعت بکر و دیدنی، آثار تاریخی، صنایع دستی و سوغات شهرستان مسجدسلیمان را معرفی خواهیم کرد. با مطالعه این مطلب، حتما در برنامه خود سفر به مسجدسلیمان را قرار خواهید داد!

همراه دستانو، به مسجد سلیمان سفر کنید!!

سد تفریحی تمبی

یکی از مناطق گردشگری مسجدسلیمان، پارک جنگلی و سد تفریحی تمبی است. این دو منطقه گردشگری ۶ کیلومتر از مسجدسلیمان فاصله دارند و با مناظر طبیعی خود، محلی جذاب برای گردشگران ایجاد می‌کنند. در پارک جنگلی تمبی در کنار نیروگاه برق تمبی، انواع درختان کنار، بادام و کهور، به پارک زیبایی بخشیده‌اند.

منطقه گردشگری تاراز مسجدسلیمان

تاراز، از جاهای دیدنی اطراف مسجد سلیمان است که در زمستان بسیاری از خانواده‌ها را به خود جذب می‌کند. این منطقه که در مرز بین خوزستان و چهارمحال و بختیاری قرار دارد؛ دارای یک پیست اسکی وسیع نه چندان استاندارد است. در این منطقه و در روزهای برفی سال می‌توان از انواع ورزش‌های زمستانی لذت برد.

دشت چم آسیاب

دشت چم آسیاب، ناحیه دیگر گردشگری مسجد سلیمان است که ۵ کیلومتر از این شهر فاصله دارد و در جاده اندیکا واقع است. طبیعت سبز این منطقه در بهار و چشمه‌های بسیار موجود در آن، موجب جذب گردشگران بسیاری می‌شود.

منطقه کوهستانی اندیکا

اندیکا، شهری توریستی، کوهستانی و ییلاقی در اطراف مسجدسلیمان است. این شهرستان بختیاری‌نشین و سرسبز در دنباله کوه‌های بختیاری قرار دارد و پر از دشت‌های کوچک، مناطق مرتفع و دره‌های عمیق است. هوای سالم این ناحیه شما را جذب خود می‌کند. اندیکا، منطقه گردشگری مسجدسلیمان محسوب می‌شود که طبیعت‌گردی در آن برای فصل بهار و تابستان توصیه می‌شود. با توجه به نزدیکی مسجد سلیمان و اندیکا، برخی از جاهای دیدنی ذکر شده در این مقاله بین این دو شهر مشترک است.

منطقه شکار ممنوع شو و لندر

یکی دیگر از مناطق گردشگری مسجد سلیمان، منطقه شو لندر است. در این ناحیه تقریبا ناشناخته که در زاگرس جنوبی واقع است، شکار ممنوع است. این منطقه حفاظت شده اکوسیستمی بسیار متنوع دارد و زیستگاه گونه‌های گیاهی و جانوری خاصی چون سمندر امپراتور است.

معبد بردنشانده

در ۱۶ کیلومتری مسجدسلیمان و در جاده سد شهید عباسپور، معبدی هزارساله قرار دارد. معبد بردنشانده که به ۲۸۰۰ سال پیش از میلاد و دوره هخامنشیان باز می‌گردد، معبدی روباز است. در این محل، مردم برای عبادت گرد هم جمع‌ می‌شدند و آیین مذهبی خود را به جا می‌آوردند. این جاذبه گردشگری مسجدسلیمان با نقش و نگارهای مربوط به اشکانیان، اهمیت خود را در این دوره نشان می‌دهد. ساخت این محل به صورت تخته سنگ و پلکانی است  دارای سه بخش از جمله کاخ محل اقامت رئیس، قصبه و نیایشگاه است. مجسمه هرکول به طول ۲ متر، اثر تاریخی دیگری است که در این محل قرار دارد.

تپه شهدای گمنام

تپه شهدای گمنام از جاهای دیدنی در شهر مسجدسلیمان است که مجموعه‌ای فرهنگی تفریحی به شمار می‌رود. پارک کودکان، آلاچیق‌های مناسب برای گردش، فضای سبز زیبا و دیگر چشم‌اندازهای دیدنی در کنار محل یادبود بهنام محمدی، نوجوان شهید مسجد سلیمانی، در این محل قرار دارند.

کوه کینو

در ارتفاعات زاگرس، کوهی با ارتفاع ۳۷۱۰ متر به نام کینو قرار دارد. این کوه که در میانه خوزستان و چهارمحال و بختیاری است، محل قرارگیری دریاچه‌ای پرآب به نام دریاچه تمی است. این منطقه به عنوان سکونت‌گاه ییلاقی مردمان عشایر شناخته می‌شود و شانس خرید محصولات دامی و صنایع دستی آن‌ها را به شما می‌دهد. گفتنیست که امکان بازدید از کوه کی نو در روزهای سرد سال به دلیل سرمای بیش‌ از حد، وجود ندارد.

دشت گلگیر

در جنوب مسجد سلیمان و در مسیر جاده تمبی، دشتی باصفا، پوشیده از سرسبزی، به نام دشت گلگیر قرار دارد. دشت گلگیر به عنوان یکی از جاهای دیدنی در مسجد سلیمان، به کمک چشمه جوشان خود و خواص درمانی فراوان، شما را فرا می‌خواند. این چشمه در روزهای بهاری و تابستانی خوزستان خنکا و در روزهای سرد، گرمای خود را هدیه می‌دهد.

دشت شیمبار

یکی از جاذبه های گردشگری مسجدسلیمان با طبیعتی بکر و خیره‌کننده، در ۷۵ کیلومتری این شهر واقع است. دشت شیمبار از مکان های دیدنی شهر مسجدسلیمان سرشار از درختان و گیاهان سبز، چشمه‌های متعدد، آبشارها و کوه است. انگورهای یاقوتی، درختان بادام، بلوط و … طبیعتی بی‌نظیر در این دشت ایجاد کرده‌اند. دشت شیمبار که به شیرین بهار نیز معروف است، کوه قلندران، پل خدا آفرید (نگین) و قلعه‌هایی چون کله قندی را در خود جای داده‌است. توچری، گرده، اوترشی، کباب بختیاری و اوبسور از غذاهای محلی این منطقه به شمار می‌روند.

آبشار نگین

در یکی از روستاهای گردشگری مسجدسلیمان به نام نگین، در شمال دریاچه سد شهید عباسپور، منطقه‌ای دیدنی قرار دارد که نباید از آن گذشت. آبشار نگین با ارتفاع ۶۰ متر در دشت زیبای شیمبار بهشتی خیره‌کننده ایجاد کرده‌است. برای رسیدن به آبشار نگین باید در حدود ۴ ساعت در طبیعت زیبای کوه‌های اطراف آن گام بردارید تا به منطقه‌ای غیرقابل وصف برسید.

دشت نگین، با گیاهان وحشی و خودروی سبز، جنگل‌های بلوط، درختان انگور کوهی، توت، بادام، انار و … ساعاتی خوش برای شما رقم خواهد زد.

عمارت بُنه وار

بنه وار، در بخش لالی مسجد سلیمان قرار دارد و افتخار ایل بختیاری است. عمارت بنه وار متعلق به خان‌های ایل زلقی است. این محل که در سال ۱۳۸۲ به عنوان یک اثر ملی ثبت شد، در شهر تاریخی به همین نام که دامان کوه گریوه قرار دارد، احداث شد. این شهر، از ابتدای حکومت صفویه تا پایان دوره زندیه محل حکمرانی بختیاری‌ها و طایفه آسترکی بود. بنه وار و ناحیه سردشت نزدیک دزفول از جمله آثار تاریخی در منطقه گرمسیری به جا مانده خاندان تاجمیرخان بختیاری، خلیل خان بختیاری و میرجهانگیرخان بختیاری به شمار می‌روند.

این آثار، شکوهمندی این ایل را نشان می‌دهند. در بنه‌وار، حاکم و رییس و در اطراف آن دیگر خان‌ها و روسا مستقر بودند. بازمانده‌هایی از نقاره خانه، دفترخانه، حمام‌ها، فراش خانه و … در این محل دیده می‌شود. میدان سوارکاری و چوگان، سدی برای آبرسانی به شهر و بناهای پرعظمت دیگر به زیبایی و شکوه این محل تاریخی افزوده‌اند.

تپه کلگه زرین

یکی از جاهای گردشگری مسجدسلیمان، تپه کلگه زرین است که ساخت آن به هزاره سوم قبل از میلاد برمی‌گردد. نام این اثر بازمانده از تمدن عیلامیان به معنای جایگاه قلعه طلایی یا جایگاه قوچ طلایی است. در این محل باستانی کتیبه‌ای به طول ۶ متر و عرض ۴ متر قرار دارد که مردمی با آیین ابراهیمی را نشان می‌دهد. در تپه کلگه زری آثار تاریخی دیگری از جمله حوض سنگی، تعدادی سکه، سفال و نیم تنه سنگی قرار دارد. مستندات تاریخی نشان از اهمیت این حوزه در زمان هخامنشی، اشکانیان و ساسانیان دارند. مرکز مالی هخامنشیان در این محل قرار داشته‌است.

آتشکده جاویدا (سرمسجد)

معبد جاویدا که به نام آتشکده جاویدا و صفه سرمسجد نیز شناخته می‌شود، در شمال شرقی مسجد سلیمان واقع است. بر اساس مستندات، این مکان تاریخی در قرن هفتم پیش از میلاد و به دستور یکی از پادشاهان هخامنشی احداث شده‌است و معماری آن شباهت زیادی به تخت جمشید دارد. تا حدی که برخی باستان‌شناسان آن را منبع الهام معماران تخت جمشید می‌دانند. آتشکده جاویدا بدون استفاده از ملات، به کمک سنگ‌های ۴ تا ۵ تنی ساخته‌ شده‌است و حتی تا تاریخ خلیفه عباسی، هارون الرشید و تا زمان ورود اسلام آتش آن افروخته بود. به گفته مورخان این آتشکده مقر حکومت پارس‌ها بود.

سد شهید عباسپور

یکی از سدهای بسیار بزرگ ایران، سد شهید عباسپور است که بر رود کارون، حیات بخش جنوب ایران، احداث شده‌است. این سد، در ۵۵ کیلومتری شمال شرق شهر مسجد سلیمان واقع است. منطقه گردشگری کوشک در پشت این سد قرار دارد. با وجود امکانات این جزیره و مناظر زیبای آن، در حال حاضر این منطقه به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری در مسجدسلیمان شناخته می‌شود. سد عظیم شهید عباسپور با تاجی به ارتفاع ۱۸۸ متر و طول ۳۸۵ متر، یکی از باشکوه‌ترین سدهای ایران است و به عنوان یکی از مناطق دیدنی مسجدسلیمان در بهار شناخته می‌شود. در این محل، امکان قایق‌سواری و ماهیگیری برای بازدیدکنندگان سد وجود دارد. این سد دو قوسی جهت تامین آب شرب، آب صنعت کشاورزی، تولید انرژی برق‌آبی و کنترل سیلاب مورد استفاده قرار می‌گیرد.

جزیره گردشگری مسجدسلیمان، کوشک

در پشت سد شهید عباسپور، جزیره‌ای زیبا به نام کوشک قرار دارد که با زیبایی و شکوه دریاچه سد تلفیق شده‌است. ۱۲ ویلای کوشک در کنار امکانات مختلف این جزیره برای پذیرایی از مهمانان آماده‌اند. درختان، چمنزارهای پرگل و مناظر سرسبز اطراف سد، طبیعت زیبایی در این منطقه گردشگری شهر مسجدسلیمان ایجاد کرده‌اند.

سوغات و صنایع دستی مسجدسلیمان چیست؟

اگر عاشق خوراکی‌های لذیذ هستید، سوغات خوراکی مسجد سلیمان را از دست ندهید. انواع کلوچه، خرما، حلوا شکری، غذاهای محلی مختلفی چون کباب بختیاری، اوگندی، او پیازی، برنج سوزی، کباب په به جیر (ﺟﮕﺮ ﭘﻪ ﭘﯿﭻ)، آش برنج سوری، شولوا کشک (شوربا)، توچری و گمنه با طعم بی‌نظیر خود، شما را شیفته می‌کنند.

همچنین، صنایع دستی شهر مسجد سلیمان، با کیفیت بالایی که دارند، از جمله گزینه‌های مناسب برای سوغات به شمار می‌روند عمده صنایع دستی این شهر را، بافتنی‌ها تشکیل داده‌اند. در ادامه، به معرفی محبوب‌ترین این هنرهای دستی می‌پردازیم:

احرامی بافی در مسجد سلیمان

احرامی بافی، یکی از هنرهای قدیمی اهالی خوزستان از جمله مردم مسجد سلیمان است. به بافته هایی که به عنوان سجاده استفاده می‌شوند، احرامی می‌گویند. بافت احرامی با استفاده از پشم و پنبه انجام می‌شود. در بافت احرامی، از رنگ‌هایی چون قرمز، زرد، آبی، سبز و سفید استفاده می‌گردد. بافت این صنایع دستی به صورت افقی صورت می‌گیرد.

گبه بافی

این هنر در شهرستان مسجد سلیمان، به عنوان هنر مردمان عشایر این شهر شناخته می‌شود. گبه نیز نوعی زیرانداز است که ضخامت زیاد و پرزهای ۱ تا ۳ سانتی‌متری دارد. این دستبافته بدون هیچ نقشه‌ای و به صورت ذهنی ساخته می‌شود. برخی گبه‌ها، منظره روبروی بافنده را به تصویر می‌کشند، از این رو به داشتن طرح‌هایی بکر، خاص و زیبا معروفند. در بافت تار و پود و پرز این زیراندازها از الیاف پشمی استفاده می‌شود. گبه مسجد سلیمان به خرسک هم معروف است.

گلیم بافی

گلیم بافی، هنر دیگری است که در میان مردمان روستایی نشین و عشایر بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد. در این هنر، از پنبه برای تار و از پشم برای پود استفاده می‌شود.

هنر جاجیم بافی مسجدسلیمان

جاجیم نه تنها در مسجد سلیمان، بلکه در سراسر خوزستان از جمله هنرهای محبوب به شمار می‌رود. جاجیم، از نوارهایی بافته شده از پشم ساخته می‌شود که عرض آن‌ها ۱۸ تا ۳۵ سانتی‌متر و طول آن‌ها، ۲۰ تا ۲۵ متر است. در نهایت پس از متصل شدن به یکدیگر، جاجیم به طول‌های مشخص بریده می‌شود و به عنوان زیرانداز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آورآرتهده، هنری معروف در میان مردم بختیاری است که در آن نوارهای بافته شده تسمه‌ای مانند جاجیم بافته شده و برای حمل گهواره نوزاد بر پشت مادر استفاده می‌شوند. مردمان عزیز عشایر، از این صنایع دستی مسجدسلیمان استفاده بیشتری دارند.

چوقا یا چوخای مسجد سلیمان

لباس محبوب بختیاری‌ها، پوششی پرطرفدار به نام چوقا است. این لباس بافته شده از پشم سفید طبیعی برای پوشیده شدن بر روی لباس‌های مردان ساخته می‌شود. چوقا لباسی بلند که قد آن تا زانو می‌رسد، دارای خطوط آبی تیره یا مشکی است. جلوی این لباس معروف، باز است و آستین ندارد. در بازار، چوقای کیارسی بافت که توسط زنان کیارسی ساخته می‌شود از کیفیت و محبوبیت بسیار بالایی برخوردار است.

دستانو و صنایع دستی مسجد سلیمان

اگرچه به شما پیشنهاد می‌کنیم که حتما به مسجد سلیمان سفر کنید و از نزدیک، زیبایی‌های این شهر را ببینید، اما اگر طالب صنایع دستی مسجد سلیمان و هنرهای بی‌بدیل آن هستید، همه چیز را به دستانو بسپارید. ما در دستانو انواع صنایع دستی باکیفیت و مرغوب مسجدسلیمان را به شما عرضه می‌داریم.